Mieszko I, Bolesław Chrobry – twórcy państwa polskiego 

„Kto mówi o historii, jest zawsze bezpieczny. Przeciwko niemu świadczyć nie wstaną umarli” (Czesław Miłosz  wiersz „Dziecię Europy”).
W czwartkowe popołudnie mieliśmy niezwykłą okazję wysłuchać bardzo ciekawego wykładu Pana Romualda Wojciechowskiego na temat twórców naszego państwa. Wykład rozpoczął się bardzo nieoczekiwanie. Poznaliśmy opinie archeologów na temat badań dotyczących neandertalczyka i chociaż kwestią dyskusyjną jest fakt pokrewieństwa z nami, naukowcy wciąż badają wykorzystując różne pojawiające się narzędzia i sposoby odkrywcze.
Niesamowitym odkryciem jest część palca małego chłopca wcześniej pożartego przez drapieżnego ptaka, oraz ząb znaleziony w wykopaliskach, który podobno pozwala stwierdzić że posiadaczką była dziewczynka o niebieskich oczach i jasnych włosach. Okazuje się, że w Polsce jest wiele śladów obecności neandertalczyka np.  w Jurze Krakowsko - Częstochowskiej czy w okolicach Zwolenia.

Dlaczego Pan Romuald Wojciechowski sięgał tak daleko, mając temat powstania Państwa Polskiego? Jest to jednak oczywiste, mając na uwadze słowa Piotra Kołodziejczyka z książki „Tam gdzie mieszka wiatr”, „Nie da się zrozumieć teraźniejszości bez zagłębiania się w przeszłość”. Nie chodzi tu oczywiście o bezpośrednie powiązania tych wydarzeń, ale o kwestię i osobiste interpretacje badających. Często są one baśniowe i zmienne jak sam wiatr. W latach 1961-1986 powstała monumentalna siedmiotomowa monografia poświęcona początkom Polski na tle innych państwowości słowiańskich Henryka Łowmiańskiego. Gall Anonim to kronikarz XII wiecznej Kroniki Polskiej, mimo cudzoziemskiego pochodzenia uważany jest za pierwszego polskiego kronikarza. Każde kolejne pokolenie badaczy zajmujących się wczesną historią Polski stwierdza, że większość informacji opiera się wyłącznie na poszlakach i nikt nie może rościć sobie prawa do pewności. Kronika Galla uważana jest za kwestię homerycką polskiej historii.
Jedną z najważniejszych postaci w historii Polski był Mieszko I. Ten pierwszy historyczny władca Polan jest uznawany za założyciela państwa polskiego i odegrał kluczową rolę w procesie jego tworzenia. Czasy jego panowania to przełom X i XI wieku, był to okres chrystianizacji ziem polskich podbojów terytorialnych i konsolidacji nowego państwa polskiego. Jednym z ważnych dokonań Mieszka w tym okresie był sojusz zawarty z Bolesławem I Srogim, władcą Czech, przez małżeństwo z jego córką Dobrawą Przemyślidką (Dąbrówką) w roku 965. W roku 966 Mieszko przyjął chrzest co było jednocześnie chrztem Polski. Przyjęcie chrztu odsunęło od Polski zagrożenia najazdów pod pretekstem przymusowej chrystianizacji i oznaczało wejście państwa polskiego do chrześcijańskiej Europy. Mieszko kontynuował też ekspansję na zachód, opanował ziemie nadnoteckie i zbudował gród w Sanoku. W 24 czerwca starł się z margrabią Hodonem gdzie w bitwie pod Cedynią zwyciężył. W roku 977 zmarła żona Dobrawa a 3 lata później książę ożenił się z córką margrabiego Marchii Północnej Dietricha von Haldensleben Odą. Zagrożenie najazdów na Polskę spędzało księciu sen z powiek. Małżeństwo córki Mieszka Świętosławy z królem Szwecji i pokonanie Duńczyków odsunęło zagrożenie dla Polski od strony Pomorza. W skutek ocieplenia stosunków polsko - niemieckich po poparciu przez Mieszka Ottona III pogorszyły się stosunki z Czechami i w roku 990 wybuchła wojna, której efektem było podbicie przez Polan Śląska i utworzenie grodów piastowskich we Wrocławiu i Opolu.. Mieszko zmarł w dniu 25 maja 992 roku a przed śmiercią podzielił państwo pomiędzy swoich synów Bolesława I Chrobrego, Mieszka i Lamberta. Data urodzin Mieszka I nie jest dokładnie znana ze względu na niską wiarygodność materiałów historycznych. Historycy spekulują, że Mieszko mógł urodzić się w latach 922 do 945. Ojcem Mieszka I był Siemomysł i też wątła to informacja czy był postacią historyczną czy legendarną. Źródła historyczne na ten temat są niepełne ale podobno Siemomysł, syn Leska i wnuk Siemowita, miał być trzecim księciem Polan z dynastii Piastów. Na temat matki Mieszka nie istnieją żadne źródła, wiadomo że miał dwóch braci Czcibora a drugiego brata imienia nie znamy.

Pierwszym koronowanym królem Polski był Bolesław Chrobry (967-1025) jak już wspomniałam był synem Mieszka i Dobrawy. Kluczowe fakty jego panowania to zjazd gnieźnieński z cesarzem Ottonem III, utworzenie metropolii kościelnej, liczne wojny z Niemcami zakończone pokojem w Budziszynie (1018), wyprawa na Ruś (1018) zakończona zdobyciem Kijowa. Koronacja Chrobrego nastąpiła tuż przed jego śmiercią w roku 1025. Przydomek „Chrobry” oznacza dzielny lub odważny co dobrze odzwierciedla jego charakter i zasługi w licznych wyprawach wojennych i militarnych sukcesach.

Dziękujemy za wykład bo jak się okazuje „Nie znać historii to być zawsze dzieckiem”. Takie wykłady to świetne lekcje historii, nawet tej trochę baśniowej, często mało realnej. Pokazuje ona fakty, wyobraźnię pisarzy, tworzenie na potrzeby władców, jest  jednak zawsze  bardzo ciekawa i zmuszająca do refleksji i osobistej oceny.

Irena Kowal

Powrót do Wydarzenia 2025 II półrocze