Myślące budynki
Wykład „Myślące budynki” poświęcony był zagadnieniu zastosowania najnowszych technologii we współczesnej architekturze. Stanowił również przegląd najnowocześniejszych budynków, których działanie opiera się na skomplikowanych systemach technicznych oraz informatycznych.
Wystąpienie rozpoczęła refleksja nad tytułem wykładu: co właściwie świadczy o tym, że budynki „myślą”? Czy owe „myślenie” jest zjawiskiem zarezerwowanym tylko dla architektury najnowszej? Zaprezentowane budowle z różnych epok (m.in. Stonehenge, piramidy w Gizie, rzymski Panteon czy gotyckie katedry) również zasługują na miano „inteligentnych”. Zastosowane w nich metody budowlane poprawiały walor, a także komfort (np. klasztor średniowieczny z systemem ogrzewania podłogowego) użytkowania.
Pierwszym budynkiem mieszkalnym, który wyprzedzał swoje czasy pod względem techniki był dom Konstantina Mielnikowa w Moskwie. Niewielki budynek o niestandardowej bryle do dziś zachwyca bogactwem rozwiązań - od ergonomicznego kształtu poprzez konstrukcję ścian niewymagającą jakichkolwiek dodatkowych podpór do samonośnych stropów. Ponadto dom miał łazienkę, toaletę i podłączony gaz, co w porewolucyjnej Rosji nie było standardem. W podobnym okresie powstał także dom dr Truus Schröder-Schräder (proj. Gerrit Rietveld). Będący przykładem neoplastycyzmu budynek jest również świetnym przykładem sprytnych rozwiązań technicznych (m.in. przesuwane ściany pozwalające na dowolne kształtowanie przestrzeni wewnątrz czy analogowy telefon wewnętrzny).
Technologię do rangi sztuki podnieśli tacy architekci jak Buckminster Fuller, Renzo Piano czy Richard Rogers. Tworząc w latach siedemdziesiątych budynki w stylu high tech (Centrum Pompidou, biurowiec Llyoyd’s w Londynie, ukazywali piękno skomplikowanych systemów rur, kabli i wentylacji wyprowadzając je na zewnątrz budynków i tworząc z nich rodzaj nowoczesnego ornamentu. Budowle tego nurtu zdają się mówić: "Jesteśmy najnowocześniejsze na świecie”.
Pierwsze ruchy proekologiczne oraz kryzys paliwowy w 1972 roku spowodowały, iż zaczęto szukać nowych rozwiązań pozyskiwania energii dla domów. Powrócono do opracowanych w latach pięćdziesiątych sposobów pozyskiwania energii ze światła słonecznego - fotowoltaiki. W Darmstadt powstała również koncepcja domu pasywnego. Jego główne cechy charakterystyczne to m.in.: instalacja fotowoltaiczna lub/i inne źródła energii odnawialnej, prosta i zwarta bryła, dobra izolacja, duże okna maksymalnie doświetlające wnętrze oraz rekuperacja. Tego typu domy od lat dziewięćdziesiątych powstały na całym świecie, natomiast pierwszy certyfikowany dom pasywny w Polsce powstał w Smolcu pod Wrocławiem w 2005 roku.
W architekturze najnowszej pasywność jest jednym z elementów tzw. architektury zrównoważonej (ang. sustainable architecture). Jej zasady wprowadzane są w największych światowych metropoliach, szczególnie w budownictwie komercyjnym. Inne jej cechy to: ekologiczne materiały budowlane, dbanie o krajobraz rodzimy i korespondencja z nim, maksymalne wykorzystanie wody deszczowej, recykling wody szarej oraz zbilansowana „strona aktywna” budynku (ang. HVAC) zmniejszająca ślad węglowy nieruchomości. Słynne przykłady to m.in. londyńskie osiedle BedZed, kanadyjskie Vancouver Convention Center West czy The Sohrabji Godrej Green Business Center w Indiach.
Wykład zakończyła prezentacja najnowszych technologii i materiałów budowlanych (m.in. szkła słonecznego, grafenu, aerożelu), a także ultranowoczesnych budynków takich jak Hearst Tower w Nowym Jorku, Micro Emission Sun-Moon Mansion w Pekinie czy wyposażony w skomplikowane systemy informatyczne amsterdamski biurowiec The Edge. Nie zabrakło również przykładów budynków, które zostały przebudowane tak, aby stać się zrównoważonymi, jak choćby Powerhouse Kjørbo w Norwegii. Fakt ten świadczy o tym, że ekologia w architekturze nie jest zarezerwowana tylko dla nowopowstałych budynków i warto wprowadzać ją również do architektury już istniejącej z korzyścią dla całej planety.
Patrycja Mazurek
Zdjęcia (źródła):
Dom własny K. Mielnikowa
https://www.iconichouses.org/foto/news/2019/melnikov/melnikov-1.jpg
The Edge
https://www.iamexpat.nl/sites/default/files/styles/article--full/public/oldimages/e0cd6646cdc6e3ee17ee232b4a0503381433335121.jpg?itok=oXlr0udj
Powerhouse Kjørbo
https://www.powerhouse.no/wp-content/uploads/2018/04/Kj%C3%B8rbo-fasade-e1527151591886.jpg
Ratusz w Londynie – wnętrze
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/City_Hall%2C_London%2C_Spiral_Staircase_-_4.jpg/800px-City_Hall%2C_London%2C_Spiral_Staircase_-_4.jpg
Powrót do Wydarzenia 2019 II półrocze
