Medycyna średniowieczna

  Choć leczenie chorych pacjentów nie stanowiło głównego celu działalności średniowiecznych szpitali, to warto wspomnieć kilka słów o ówczesnej medycynie. Oparta była ona na wywodzącej się z antyku teorii humoralnej. Naukę o czterech sokach zapoczątkował Hipokrates a rozwinął Galen z Pergamonu. Z dorobku greckiej i rzymskiej medycyny czerpała już medycyna klasztorna. Świadectwem jest farmakopea z Lorsch (ok.800), zawierająca m. in. Przysięgę Hipokratesa.  Wiedza starożytnych medyków przetrwała głównie dzięki Arabom, którzy nie tylko przejęli dorobek greckiego antyku, w tym nauki Hipokratesa i Galena, ale go jeszcze rozwinęli. Wielką zasługą arabskich lekarzy takich jak Rhazes Awicenna czy Averroes było zebranie dotychczasowej wiedzy medycznej w formie podręczników i encyklopedii, co dało mocne podwaliny pod szkolnictwo medyczne.
Najsłynniejszy w chrześcijańskiej Europie ośrodek kształcący lekarzy świeckich (w tym prawdopodobnie również kobiety) powstał w Salerno. Jego początki sięgają  IX wieku, ale największy rozkwit przypadł na lata 1150-1180. Salerno zyskało rozgłos dzięki powstałym tam przekładom na język łaciński arabskich podręczników. Najbardziej cenionym tłumaczem był Konstantynus Afrykańczyk – lekarz benedyktyn kształcony w Bagdadzie.
Z zaczerpniętej od Hipokratesa i Galena nauki o czerech płynach organicznych wywodziła się popularna w średniowieczu metoda leczenia poprzez upuszczanie krwii.
Drugi filar średniowiecznej medycyny stanowiło ziołolecznictwo. Korzystano z dzieł starożytnych autorów jak Dioskurides, powstawały też nowe dzieła m.in. Hildegardy z Bingen.
W chorobie ludzie średniowiecza zwracali się też do świętych, aby za ich wstawiennictwem uzyskać uzdrowienie. Istniała swego rodzaju specjalizacja – konkretnym świętym przypisywano moc uzdrawiania w konkretnych chorobach np. św. Dionizy pomagąć miał w bólach głowy a św. Apolonia przy bólach zębów.

Agnieszka Gola

Powrót do Wydarzenia 2018 II półrocze